Ortodontik Tedavi

Ortodonti dişlerin çapraşıklıkları, çene kemiklerinin birbirleri ve kafa kemikleri ile ilişkisini inceleyen ve bunlara bağlı mevcut problemlerin teşhisini koyan bilim dalıdır. Ortodontik tedavi de bu sistemde oluşan bozuklukları tedavi etme şeklidir.

Ortodontik tedavi dişlerimin yerini değiştirebilir mi?
Ortodontik tedavi ile dişlerdeki çapraşıklıklar ve aralıklar kolayca düzeltilip, doğru ve sağlıklı bir gülümseme elde edilebilir.

Neden çapraşıklık oluyor?

• Ortodontik bozuklukların nedenlerinde kalıtımsal faktörlerin rolü olduğu gibi etken daha çok çevresel faktörlerdir. Çapraşıklıklar kalıtımsal gerçek yer darlıklarına bağlı olabildikleri gibi tamamen çevresel faktörler sebebiyle de olabilirler. Ağız hijyeninin aksatılması sebebiyle süt dişlerinde oluşan çürükler ve erken süt dişi kayıplarına bağlı oluşan yer kayıpları sebebiyle dişler sürmesi gereken yerleren farklı yerlerde sürer. Bu sebeple de çapraşıklık ve kapanış bozuklıkları oluşur.
• Ayrıca ağız solunumu yapmak, parmak emmek, dudak veya dil emmek, tırnak ısırmak, kalem ısırmak, uzun süre biberon ve emzik kullanmak gibi alışkanlıkların uzun süreler devam etmesi de kalıcı iskeletsel problemlere yol açar. Bununla beraber çocuklarda sık görülen bademcik, geniz eti sorunları da zamanında müdahale edilmezse çene yüz sisteminde kalıcı bozukluklara neden olmaktadır.

Bu yaştan sonra dişlerim düzelir mi? Erişkinlerde ortodontik tedavi olabilir mi?
Erişkinlerde rahatlıkla tedavi olabilir. Sanılanın tersine sağlıklı bir diş eti ile her yaşta dişleri hareket ettirmek mümkündür. Ancak erken teşhis edilen anomalilerin tedavi opsiyonları daha fazla olduğu için mutlaka bir ortodontist tarafından erken yaşta kapanışın değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ortodontide ideal yaş nedir?
Genellikle dişsel bozuklukların tedavisi için ideal yaş süt dişlerinin değişiminin tamamlanmak üzere olduğu, köpek dişlerinin değişim zamanı olan 10-12 yaş civarıdır. Ancak bazı çeneleri ilgilendiren problemlerde ve kötü alışkanlıkların bırakılmasında erken tedavi büyük önem taşır. O yüzden fissür koruyucuların uygulandığı 6-7 yaş civarında diş hekiminizden bir ortodontist konsültasyonu mutlaka istemelisiniz.

Ortodontik tedaviye ihtiyacım olduğunu nasıl anlayacağım?
İlk ortodontik kontrol ortodontist tarafından sürekli dişlenmenin başladığı 6-7 yaşlarında yapılır. Daha sonraki kontrolleriniz dişhekiminiz tarafından yapılacaktır. 10-12 yaş civarında hekiminiz gerek görürse tekrar ortodontist konsültasyonu isteyebilir. Ayrıca erişken yaşlarda bile gerekli olan durumlarda protetik tedaviye yardım amaçlı veya estetik amaçlı ortodontik tedavi yapılabilir.

Ortodontik tedavim ne kadar sürer?
Aktif tedavi ortalama 1,5-2 yıl sürer. Ancak zaman tedavinin şekline, hastanın yaşına, kooperasyonuna göre değişir. Daha kısa olduğu gibi daha uzunda olabilir.

Randevularım uzun sürer mi? Ne sıklıkla geleceğim?
Kayıtlarınızın alınacağı ve braketlerinizin takılacağı ilk bir iki randevu bir saat kadar sürebilir. Daha sonraki randevularınız 3 -4 haftada bir olacaktır ve braket kopması veya tel kırılması olmadığı sürece 15 dk ile yarım saat arasında sürer.

Diş çektirmem gerekir mi?
Çok çapraşıklık olan ağızlarda yer sağlamak amacıyla sürekli dişlerden çekim yapılabilir.

Teller takılırken acır mı, dişime yada bana zarar verir mi?
Braketler dişinizin üzerine özel bir yapıştırıcı ile yapıştırılır ve hiç acıtmaz. İlk takıldıkları birkaç günde dudak ve yanak içinde bazı yumuşak doku yaralanmaları yapabilir ama bu geçicidir.

Ortodontik tedavi sırasında diş çürüme riski artar, bu nedenle braketler arasında besin artığının birikmemesi çok önemlidir. Her yemek sonrası dişler ve braket araları mutlaka temizlenmelidir.

Tellerim görünecek mi?
Sabit ortodontik tedavinin ana elemanı brakettir. Braketlerin metal, plastik ve porselen tipte olanları vardır ve dişlerin mine yüzeyine yapıştırılır. Ayrıca dil tarafından uygulanan braketler ve takılıp çıkarılabilen şeffaf plaklarla da tedavi yapılabilmektedir. Tedavi sırasında özellikle büyüme gelişimin aktif olduğu erken yaşlarda, çene kemiğine yönelik kuvvetler ile iskeletsel hareket elde etmek için, ortopedik aygıtlar (ağız dışı apareyler) kullanılabilir.

Ortodontik bozukluğu engellemek için ne yapabiliriz?
Aile, çevresel faktörleri engelleyebilir yada en aza indirebilir. En başta periyodik bir diş kontrolü şarttır. Süt dişlenmesinden itibaren düzenli flor tatbiki ve sürekli azı dişlerine koruyucu uygulanması gereklidir. Ayrıca erken çekilmek zorunda kalan süt dişlerinin de sürekli dişler sürene kadar yerlerinin korunması ve bunun için de yer tutucu yapılması gerekmektedir.

Parmak emmek, uzun süreli biberon kullanmak, ağız solunumu yapmak gibi kötü alışkanlıklardan da çocukları en geç 4 yaşına kadar vazgeçirmek gerekir. Bu yaştan sonra çene yüz gelişimindeki bozukluklar kalıcı olmaktadır.

Aile veya dişhekimi, çenede ve dişlerde herhangi bir bozukluktan şüphelendiğinde mutlaka bir ortodontist tarafından değerlendirilmesinde fayda vardır.